Soğuk Havada Beton Dökümü
Beton dökümü esnasında hava sıcaklığının +5°C’den düşük olması halinde, kaliteli beton elde edebilmek için yapım, döküm ve bakım işlerinde bir takım önlemlerin alınması gerekir. Taze betonda priz esnasındaki donma tehlikeli, priz öncesinde ve sertleşme sonrası donmanın etkileri nispeten daha azdır. Taze betonun döküldüğü ortamın sıcaklığının düşmesi, priz süresini uzatır, bu da kalıp alım süresini uzatır. Betonun mukavemeti düşer ve agrega parçalanmaları görülebilir. Soğuk havalarda betonu korumada izlenecek yol, başlangıçta beton ısısının belirli bir değerden aşağı düşmesini önlemektir. Taze betonun döküldüğü ortamın sıcaklığı bir gün içinde +5°C’nin altına düşerse 48 saat süreyle, bir günden fazla +5°C’nin altına düşerse, 72 saat süreyle don etkisinden korunmalıdır. Türk standartları betonun basınç mukavemetinin 50 kgf/cm2’ye erişmesinden sonra don sebebi ile zarar görmeyeceğini kabul ediyor. Bu süre iyi bir beton için +10°C sıcaklıkta 3 gündür.
Sıcak Havada Beton Dökümü
Beton dökümü için en olumsuz ortam, aşırı sıcak, kuru ve rüzgarlı havalardır. Yeni yerleştirilmiş taze betonda, hızlı buharlaşma sonucu aşırı su kaybı olur. Bunun sonucunda çökme kaybı, priz hızlanması, hava boşlukları ve yüzeyde plastik rötre çatlakları meydana gelir. Bu da betonun dayanıklılığını olumsuz yönde etkiler. Beton dökerken hava sıcaklığının 30°C’den fazla olması beton için önlemler alınmasını gerektirir.
Alınacak Önlemler
Taze betonun sıcaklığı, rüzgarın hızı, bağlı nem ve ortam sıcaklığı denetlenmelidir. Çimento, su ve agregalar olabildiğince soğuk olmalıdır. Agrega gölgede stoklanmalı, karışım suyu beyaza boyanmış tanklarda tutulmalıdır. Agregalar periyodik olarak ıslatılmalı ama farklı nem oranlarının oluşmamasına dikkat edilmelidir. Düşük çimento dozu ve hidratasyon ısısı düşük çimentolar tercih edilmelidir. Döküm yerine ulaşan beton bekletilmeden yerleştirilmeli ve vibrasyon kısa sürede tamamlanmalıdır. Dökümün gecikmesi halinde priz geciktirici kimyasal katkılar kullanılmalı ve beton dökümü gece tercih edilmelidir. Döküm esnasında taban ve kalıplara su püskürtülmesi beton karışımındaki suyun emilmemesi açısından faydalıdır. Böylece betonla temas edecek yüzeylerin sıcaklığını düşürerek nem miktarını artırmak mümkündür. Beton yerleştirildikten hemen sonra ilk mastarlama yapılır; daha sonra bir insan betonun üzerine çıktığında 1-2 mm derinlikte iz kalınca, ikinci mastarlama işlemi yapılır. Dökümden sonra ilk yarım saatten başlayarak 72 saat boyunca su kürü uygulanmalı, buharlaşma ve su kaybına karşı yüzeyler su geçirmez örtüler ile rüzgara karşı da rüzgar koruyucularla örtülmelidir. Normal betonarme yapılarda kür süresi yaz aylarında en az üç gün olmalı, yüzey sürekli nemli tutulmalıdır. Güneş ve rüzgarın doğrudan etkisine karşı korumak için açıkta kalan beton yüzeyler, ıslak çuval ve plastik örtü gibi malzemelerle örtülmelidir. Özellikle döşeme ve saha betonlarının "curing compound" adı verilen bakım maddeleri ile kaplanıp, buharlaşmanın geciktirilmesi yararlı olur.
